Bệnh ORT hay còn được gọi với những tên khác là bệnh viêm mũi, khí quản, phổi, túi khí, bệnh viêm phổi hóa mủ. Đây là bệnh khá phổ biến ở gia cầm, đặc biệt là ở gà. Hàng năm, căn bệnh này đã gây nhiều thiệt hại cho bà con chăn nuôi gà. Bài viết này của GREENFEED sẽ chỉ cho khách hàng, đối tác nhận biết những dấu hiệu của bệnh ORT và cách xử lý khi phát hiện gà nhiễm bệnh ORT kịp thời, từ đó hạn chế thiệt hại về kinh tế.
1. Bệnh ORT là gì?
Bệnh ORT là một bệnh hô hấp cấp tính do vi khuẩn có tên là Ornithobacterium rhinotracheale gây ra. Vi khuẩn tác động trực tiếp lên đường hô hấp và phổi với các biểu hiện điển hình như khó thở, khẹc, ngáp, ho, chảy nước mắt mũi, phổi viêm có mủ và bã đậu. ORT gây bệnh cấp tính trên gà và được phân lập từ nhiều loài như chim cút, thủy cầm… Khi điều trị bằng các thuốc kháng sinh thông thường như: Tylosin, Cephacilin, Enrocin…bệnh có giảm nhưng không đáng kể.
Bệnh thường xảy ra vào mùa xuân, mùa đông và thời điểm giao mùa, khi độ ẩm không khí tăng cao, thời tiết ẩm ướt, bệnh ghép với nấm phổi làm tăng tỷ lệ chết cao hơn rất nhiều. Bệnh xảy ra trên mọi lứa tuổi nhưng gà đẻ và gà lớn thường mắc với tỷ lệ cao hơn. Trên gia cầm non ORT có thể gây tử vong đột ngột do nhiễm trùng não và hộp sọ (ít bị gà trên 12 tuần tuổi), thời gian nung bệnh từ 2-5 ngày.
Bệnh ORT nếu không được kiểm soát kịp thời, có thể gây nhiều thiệt hại kinh tế cho chủ trại như:
• Gà đẻ: tỷ lệ đẻ giảm, trứng nhỏ, vỏ trứng xấu
• Gà thịt: giảm tăng trọng, chậm lớn
• Bệnh lây lan nhanh, tỷ lệ chết cao nếu không phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.
Mức độ nặng nhẹ của bệnh phụ thuộc vào các yếu tố sau:
• Khả năng gây bệnh của các chủng vi khuẩn, virus kế phát
• Các vấn đề về điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng cũng như việc can thiệp chữa trị, dùng thuốc có đúng, kịp thời hay không.
• Tỷ lệ chết cao hơn khi bệnh ghép với các virus Newcastle hoặc vi khuẩn cơ hội.
2. Nhận diện bệnh ORT trên gà
Việc theo dõi thường xuyên và ghi nhận các triệu chứng sớm của gà góp phần hỗ trợ nhà chăn nuôi hạn chế thiệt hại về kinh tế ở mức tối thiểu. Sau đây là các triệu chứng thường gặp của bệnh ORT trên gà:
1. Gà khó thở, rướn cổ thở, ngáp gió, ho, lắc đầu, vẩy mỏ, khẹc
2. Chảy nước mắt, sưng đầu, gà ho, hắt hơi, sưng mắt
3. Gà sốt rất cao, ủ rũ, giảm ăn.
BỆNH TÍCH
1. Viêm túi khí có bã đậu hoặc phủ Fibrin trên gan và tim có màu vàng rơm
2. Viêm phổi có mủ
3. Khí quản có chứa Casein
4. Xuất huyết khí quản, khí quản có nhiều đờm
5. Viêm mắt
6. Mù mắt
7. Gan xưng to xuất huyết
8. Nếu ghép với bệnh khác thì có thể có một số bệnh tích khác
3. Phân biệt bệnh ORT với E. COLI
| ORT | E.COLI | |
| Triệu chứng |
Gà ngáp liên tục và thường xuyên khó thở, khí quản có nhiều đờm |
E. Coli gây hen nhưng khí quản không có đờm |
| Bệnh tích |
- ORT gây viêm, mù mắt - Fibrin trên gan và tim có màu vàng rơm |
- E.Coli không gây viêm, mù mắt - Fibrin trên gan và tim thường có màu trắng đục như cùi nhãn - Thường gây tiêu chảy phân xanh trắng |
4. Làm thế nào để phòng và điều trị bệnh ORT?
- Phòng bệnh:
Một số lưu ý để phòng bệnh ORT cho đàn gia cầm tại gia:
• Không nuôi gà nhiều lứa tuổi trong chuồng trại
• Vệ sinh môi trường sạch sẽ trước, trong, sau khi nuôi
• Chủng đủ các loại vaccine cho gà
• Luôn luôn đủ nhiệt độ cho gà thời điểm giao mùa hoặc mùa đông, đảm bảo độ thông thoáng trong chuồng nuôi
• Dùng kháng sinh phòng định kỳ (Amoxycillin, Doxycillin)
- Điều trị bệnh:
Thông thường thì bệnh ORT trên gia cầm hay ghép với các bệnh khác. Nó có thể là nguyên nhân chính cũng có thể là bệnh kế phát sau các bệnh khác (mà chủ yếu là kế phát). Bởi vậy, nguyên tắc trong điều trị ORT là ưu tiên bệnh nào chết nhiều thì điều trị trước.
Hướng xử lý bệnh ORT trên gà cụ thể như sau:
Đầu tiên phải dọn dẹp vệ sinh lại chuồng trại sau đó phun sát trùng trong và ngoài trang trại. Phun hỗn hợp (250g Nacl + 250ml long đờm bạc hà + 100g Linco-Spect với 20 lít nước) phun thẳng vào đàn gà ngày 1 lần, phun 3 – 4 ngày
Song song đó, kết hợp các bước sau:
Bước 1: Trước khi điều trị cần giảm sốt cho gà, rồi mới sử dụng thuốc kháng sinh để tiêu diệt mầm bệnh → khi phát hiện bệnh, trước tiên chúng ta cần cho gà sử dụng đồng thời các thuốc sau:
• Hạ sốt: có thể dùng paracetamon.
• Long đờm: có thể dùng Bromhexin.
Bước 2: Tiêu diệt, kìm hãm mầm bệnh bằng các thuốc kháng sinh nhạy cảm với bệnh ORT trên gà:
• Ceftiofur (kháng sinh thế hệ mới hoạt phổ rộng): tiêm.
• Linco – Spect: tiêm
• Azithromycine: tiêm hoặc uống
Lưu ý: Sau khi điều trị tỉ lệ chết ngừng ngay nhưng sau 3 ngày vẫn còn tình trạng vẩy mỏ, khẹc trong vài ngày nữa.
Như vậy, khi thấy đàn gà có các triệu chứng hô hấp như khó thở, ho, khẹc, rướn cổ thở, mắt mù hay viêm mắt, mổ khám thấy phổi viêm có mủ, bã đậu trong phổi và 2 phế quản chính thì có thể gần như chắc chắn đó là bệnh ORT trên gà. Cần nhanh chóng tiến hành các bước điều trị ORT cho toàn đàn. GREENFEED Việt Nam hy vọng những thông tin trên có thể giúp quý khách hàng trong việc phát hiện, kiểm soát và điều trị ORT hiệu quả.
