Ở mỗi giai đọan tăng trưởng khác nhau, heo có thể gặp phải các bệnh truyền nhiễm khác nhau. Việc nắm giữ các kiến thức nhằm nhận diện, phòng ngừa và trị bệnh truyền nhiễm thường gặp trên heo theo từng độ tuổi hỗ trợ nhà chăn nuôi tự tin đối mặt, xử lý các rủi ro có thể xảy ra. Từ đó, tối ưu năng suất chăn nuôi.
Để có hiểu biết và phòng bệnh trên heo theo tuổi, đầu tiên chúng ta nên phân chia heo thành các nhóm loại theo tuổi như sau:
1. Heo trưởng thành bao gồm hậu bị, nái và nọc.
2. Heo con theo mẹ được chia thành 2 giai đoạn: từ khi sinh đến 7 ngày tuổi, từ 8 ngày tuổi đến khi tách mẹ.
3. Heo cai sữa được chia thành 2 giai đoạn: từ lúc tách mẹ đến 14 ngày sau tách và giai đoạn từ 15 ngày sau tách đến hết 70 ngày tuổi.
4. Heo thịt cũng được chia thành 2 giai đoạn: Giai đoạn heo choai bắt đầu từ 71 ngày tuổi (11 tuần tuổi) đến hết 112 ngày tuổi (16 tuần tuổi), giai đoạn heo vỗ béo bắt đầu từ 113 ngày tuổi (17 tuần tuổi) đến khi xuất bán thịt.
Hình 1: Phân loại heo nái trong chu trình sản xuất
Hình 2: Loại heo từ khi sinh ra đến khi xuất thịt
Đối với heo trưởng thành mục tiêu chăn nuôi là phục vụ cho việc sinh sản nên trong phạm vi bài viết này chúng tôi xin đề cập đến những bệnh truyền nhiễm có liên quan đến đường sinh sản thường gặp và tập trung vào cho heo hậu bị cái và heo nái rạ.
Các bệnh truyền nhiễm ở đường sinh sản heo hậu bị và nái thông thường hiện nay thường được tiêm vắc xin, nhưng các nguyên nhân cần lưu ý, chú ý ảnh hưởng đến hiệu quả của việc tiêm phòng làm cho các trại vẫn thường xảy ra dịch bệnh trên các bệnh này như:
• Chất lượng vắc xin bị ảnh hưởng do việc vận chuyển, bảo quản, pha chế trong quá trình tiêm.
• Kỹ thuật tiêm phòng của Thú y viên.
• Việc tiêm chích quá nhiều lần trên heo hậu bị, heo nái làm cho các vị trí tiêm bị áp xe và tạo thành “tập tính nhát” làm cho việc tạo miễn dịch không tốt và khó tiêm cho heo.
Để dễ nhận biết, GREEENFEED chia các bệnh đường sinh sản thường gặp trên heo nái theo lâm sàng như sau:
Hình 3: Nái lên giống lại có mủ sau phối
Hình 4: Heo nái sẩy thai sau phối
Ngoài các bệnh trên đường sinh sản của heo trưởng thành chúng ta cũng sẽ thường gặp trên đường tiêu hóa trong đó bệnh do Lawsonia intracellularis (Ileitis- Viêm hồi tràng), mầm bệnh này không có tỉ lệ bệnh cao, lây lan nhanh nhưng gây âm ỉ kéo dài và gây thiệt hại lớn đặc biệt trên heo hậu bị và heo nái.
Hình 5: Heo bị bệnh Viêm hồi tràng
Heo con theo mẹ trong giai đoạn này thông thường bị bệnh trên đường tiêu hóa và viêm khớp do các nguyên nhân trong bảng bên dưới, nhưng thông thường các nguyên ngân vi khuẩn xâm nhập vào do từ heo nái, việc thao tác trong quá trình chăm sóc và môi trường chuồng nuôi.
Hình 6: Heo con theo mẹ tiêu chảy
Hình 7: Heo con theo mẹ viêm khớp
Heo cai sữa từ khi tách mẹ sẽ sống độc lập có nghĩa là lấy thức ăn từ bên ngoài hoàn toàn, giai đoạn 14 ngày sau cai heo cai sữa bị căng thẳng nhiều nhất do ảnh hưởng từ môi trường như nhiệt độ, thức ăn, nước uống, chuồng nuôi.
Trong giai đoạn 14 ngày đầu sau cai sữa bệnh truyền nhiễm thường gặp là bệnh đường tiêu hóa, giai đoạn sau chủ yếu thường gặp trên đường hô hấp và viêm khớp, thần kinh.
Hình 8: Heo cai sữa bị tiêu chảy
Hình 9: Heo cai sữa bị viêm khớp, viêm phổi
Hình 10: Heo cai sữa có triệu chứng thần kinh
Đối với heo thịt giai đoạn heo choai thời gian này về sinh trưởng nhanh,các bệnh truyền nhiễm thường gặp là làm cho sự phân đàn về trọng lượng như đường hô hấp, đường tiêu hóa. Còn đối với giai đoạn sau, giai đoạn vỗ béo chủ yếu tập trung trên đường hô hấp cấp tính và hồng lị.
Hình 11: Heo thịt giai đoạn vỗ béo bị APP
